Waarop te letten als beginner?

21-01-2020 - Door Esther Sanders in samenwerking met Wendy Doeleman en Eli te Winkel

Je voelt je aangetrokken tot tantra. Daarom ben je op deze website. Maar hoe vind je als beginnend zoeker in de tantra-wereld je weg? En hoe kun je, binnen het ruime aanbod dat er is, bepalen waar je je veilig kunt ontwikkelen?

Vanuit TantraWijzer willen we je graag helpen de juiste keuzes te maken. Zodat je positieve ervaringen krijgt waarvan je kunt genieten of waarmee je je kunt ontwikkelen op persoonlijk, seksueel en/of spiritueel vlak.

Positieve ervaringen wil niet zeggen dat je geen moeilijke dingen tegen kunt komen of dat het altijd fijn is. Tantra komt heel dichtbij en het kan behalve fijn ook best heel confronterend zijn. Maar het is niet de bedoeling dat je psychisch een knauw krijgt of zelfs een trauma oploopt, bijvoorbeeld doordat je grenzen overschreden worden of doordat je aan iets deelneemt wat te ver buiten je comfortzone ligt.

Daarom noemen we hieronder 6 punten waarop je kunt letten als je iets zoekt op het gebied van tantra. Wanneer een punt in de beschrijving van een aanbieder niet voldoende naar voren komt en het is wel belangrijk voor je, raden we je aan om contact op te nemen met deze aanbieder.

1. Ontwikkeling of puur plezier

Van oorsprong is tantra een stroming van persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Op de pagina over tantrastromingen kun je hier meer over lezen. Een groot deel van het aanbod in Nederland is hierop gericht. Een deel van het aanbod is vooral gericht op het opdoen van plezierige ervaringen en op genieten.

Dit onderscheid is niet altijd direct duidelijk. Bij de ene aanbieder kan een tantramassage (vooral) gericht zijn op het geven van een fijne ervaring, terwijl een andere aanbieder juist het spirituele aspect van de massage (ook) belangrijk vindt. In het aanbod vind je dat verschil terug, dus zoek daarin wat bij jou past.

Datzelfde geldt voor workshops. Zoek je iets waarbij je vooral gewoon even lekker kunt genieten (van aanraking bijvoorbeeld) of iets waarbij je de stap naar spirituele verdieping kunt zetten, waarin je diepere lagen van jezelf kunt ontdekken en verkennen?

Het een sluit het ander overigens niet uit. Als iets gericht is op plezier, kun je ook nieuwe ervaringen opdoen. En andersom, als iets gericht is op ontwikkeling, kan het tegelijk ook iets zijn waarvan je geniet.

2. Contact

In tantra wordt op veel plekken gewerkt met contact met de ander. Omdat je in dat contact nieuwe dingen van jezelf kunt tegenkomen en andere ervaringen kunt opdoen. Het artikel Aanraking en Contactmeditatie in Tantra gaat hier uitgebreid op in. Contact in een individuele sessie is met de gever van de sessie, in workshops is dat met één of meer van de andere deelnemers.

Individueel of groep

De eerste keuze hier is die tussen een groepsworkshop of een individuele sessie. Voel je je voldoende op je gemak om in een groep je horizon te verbreden of vind je dat (nog) te spannend en kies je voor een-op-een?

Contact in een groepsworkshop

Bij het kiezen van een groepsworkshop kun je in de beschrijving lezen met wie je voornamelijk de oefeningen/meditaties zult gaan doen:

  • Op jezelf
  • Met een vaste partner
    • Met je eigen partner (als je samen komt)
    • Met een partner uit de groep (dit kan ook zijn als je samen met je eigen partner gaat!)
  • Met wisselende partners
  • Met meerdere partners of met de hele groep
3. Naaktheid

Waarom werken met naaktheid, vraag je je misschien af? Door je kleren af te leggen geef je jezelf niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk bloot. Die kwetsbaarheid kan leiden tot andere ervaringen dan wanneer je nog gekleed zou zijn. Ook ervaar je nabijheid anders, wanneer je naakt bent.

Het is erg wisselend in hoeverre er wordt gewerkt met naaktheid. Sommige tantraworkshops of -sessies zijn geheel gekleed, in andere ben je (een deel van de tijd) geheel ontkleed en weer andere zitten ertussenin. Je houdt dan bijvoorbeeld je ondergoed aan of er wordt ruimte gegeven om tijdens oefeningen kleding uit te doen naar behoefte.

Zeker bij tantramassages kun je erop letten of de aanbieder al dan niet ontkleed zal zijn tijdens de sessie. Een goede vuistregel is dat de aanbieder niet verder ontkleed is dan de ontvanger/deelnemer. Minder ver kan wel.

4. Seksualiteit

Als je op zoek bent naar tantra, heb je vast ook wel gehoord van seksuele energie en dat tantra wonderen kan doen voor je seksualiteit. Hoe zit dat nou allemaal? Doordat tantra veel werkt met het lichaam en de lichamelijke ervaring, kun je verandering gaan merken in je beleving van seksualiteit en in je eigen seksuele stroom.

Sommige aanbieders richten zich sterk op het werken met seksualiteit, bij andere ligt de nadruk meer op bijvoorbeeld energie of verbinding met jezelf. Daar is een andere beleving van je seksualiteit een indirect gevolg. Nadeel van sterk op het seksuele richten kan zijn dat de ervaringen spiritueel gezien oppervlakkig kunnen blijven. Als je vooral van je seksualiteit en sensualiteit wil genieten, dan is een workshop die zich daarop richt natuurlijk prima en kun je daar heel mooie en diepgaande ervaringen in opdoen.

Seksuele energie

Bij veel mensen, ook bij sommige aanbieders, bestaat de verwarring dat seksuele energie alleen iets met opwinding en seksualiteit te maken heeft. Hoe zit dat nou precies? Seksuele energie is een andere benaming voor je levensenergie, ook wel prana of chi genoemd. Doordat de bron van deze energie in ons bekken ligt, ontstaat de verwarring met seksuele opwinding. Zeker omdat deze seksuele energie de opwinding ook kan raken en je ze beide gelijktijdig kunt ervaren.

Werken met je levensenergie kan enorm helend werken. Meditaties, oefeningen en massages die erop gericht zijn om deze energie te laten stromen, kunnen je tot talloze nieuwe en verdiepende ervaringen leiden. Omdat er zoveel verwarring bestaat over seksuele energie, kan het best moeilijk zijn om te bepalen bij welke aanbieder je hiervoor goed terecht kunt, als dit is wat je zoekt.

Let erop in welke bewoordingen er wordt gesproken over het belang van seksualiteit en of vermeld wordt dat er seksuele handelingen plaats kunnen vinden. Zoek jij juist de meer meditatieve, energetische kant van werken met (seksuele) levensenergie, dan kun je beter nog even verder zoeken. Naar een plek waar bijvoorbeeld meer wordt gesproken over levensenergie en meditaties.

5. Grenzen

Tantra nodigt je uit om je ervaringen te verruimen, om uit je comfortzone te stappen en te ervaren wat er nog meer is. Er wordt op de meeste plekken (ook) gewerkt met oefeningen met partners, met aanraking en met sensualiteit. Ook gezamenlijke oefeningen die meer op het energetische of meditatieve vlak zitten voelen vaak heel intiem.

Omdat aanraking en intimiteit in onze maatschappij zo beladen is, zeker met onbekenden, voelt tantra voor veel mensen spannend en kun je jezelf goed tegenkomen. Op zich niks mis mee, met jezelf tegenkomen. Juist door die stap uit je comfortzone te zetten, kun je nieuwe ervaringen opdoen en kun je jezelf ontwikkelen.

Wanneer is het een grens?

Misschien denk je dat iets een grens is, als het niet meer fijn is. Niet fijn geeft over het algemeen niet een grens aan, maar dat je iets ervaart wat buiten je comfortzone ligt. Een grens wordt geraakt, als een situatie zo ver buiten je comfortzone gaat dat het je dreigt te overweldigen. Dat je met je bewustzijn niet meer bij de ervaring kunt blijven, maar in een vecht-, vlucht- of bevriesreactie komt.

Hoe herken je zo'n reactie? Doordat het een automatische reactie is, is dat vaak niet makkelijk, maar er zijn wat aanwijzingen die je hierbij kunnen helpen. Plotselinge boosheid of irritatie kunnen wijzen op een vechtreactie. Bij een vluchtreactie kun je de neiging voelen om weg te willen of allerlei gedachten merken als 'dit hoort toch niet', 'dit kan toch niet zomaar'.
In bevriezing ben je de controle over je lichaam kwijt. Het kan zijn dat je zo sterk naar je gedachten gaat dat je niet meer bewust kunt reageren of dat je jezelf en de situatie als het ware vanaf een afstandje ziet.

Wat kun je doen, als je zo'n reactie merkt? Op zo'n moment is het belangrijk om aan de bel te trekken bij degene die de workshop of sessie geeft. Weet je van jezelf dat je in zo'n reactie kunt komen en dat je het moeilijk vindt om dat te merken, geef het dan vooraf aan. Lees ook het stuk hieronder over tantra en trauma.

Rode vlaggen

Hoe weet je of een aanbieder jouw grenzen goed waarborgt? Er zijn een aantal rode vlaggen. Als je die herkent, kun je beter een andere aanbieder kiezen (of weggaan bij degene bij wie je bent):

  • De aanbieder oefent druk op je uit om je grens te verleggen (je uitnodigen kan, met je kijken wat je nodig hebt om het toch aan te gaan kan ook, op je inpraten om iets tegen je wil te doen is niet oké).
  • De aanbieder gaat buiten de vooraf afgesproken kaders of wil dat doen/stelt dat voor.

Omdat omgaan met grenzen best moeilijk kan zijn, hebben we hier een uitgebreid artikel voor je over tantramassage en grenzen dat daar verder bij helpt. Wat daarin staat kun je in veel gevallen ook vertalen naar de situatie van workshops.

6. Tantra en Trauma

Hoewel tantra heel helend kan zijn, is het niet altijd voor iedereen een geschikte weg. Soms is een trauma te groot. Heb je zo'n trauma, dan kom je mogelijk snel in een vecht-, vlucht- of bevriesreactie (zie hierboven bij het punt over grenzen). Je kunt dan niet meer echt ervaren wat er gebeurt. Zo'n situatie is niet helend, maar eerder beschadigend.

Velen van ons zijn in meer of mindere mate getraumatiseerd. We nemen allemaal ons verleden mee met de bijbehorende kleinere of grotere beschadigingen uit o.a. onze jeugd en kindertijd. Meestal noemen we dat geen trauma en soms kom je er pas achter tijdens een workshop of sessie dat je een bepaalde beschadiging hebt opgelopen.

Is dat altijd erg? Niet per se. Zo'n beschadiging tegenkomen is vaak confronterend, maar in de juiste omstandigheden kun je de ervaring en confrontatie aangaan en kom je er een stukje heler uit. De ene aanbieder kan dit beter opvangen dan de andere. Dat is wel iets om op te letten.

Wanneer geen tantra?

Heb je een groter trauma, en dan met name een trauma door (seksueel) misbruik of mishandeling, dan raden we sterk aan om (nog) geen tantra te doen, maar eerst te werken aan de verwerking van je trauma onder begeleiding van een therapeut. Als je psychische of psychiatrische klachten hebt en toch interesse in tantra hebt, raden we je aan om met je behandelaar te bespreken of tantra voor jou geschikt is.

Hoewel tantra helende effecten kan hebben, is tantra geen therapie. Wel zijn er verschillende soorten lichaamsgerichte traumatherapieën waarbij je terecht kunt. Ga je toch op zoek naar de combinatie tantra en therapie, let er dan goed op dat de aanbieder aantoonbaar therapeutisch onderlegd is en let op de rode vlaggen.

Tot slot

Twijfel je of je ergens op de juiste plek bent voor wat je zoekt? En kom je er onvoldoende uit door je contact met de aanbieder? Ga er dan vanuit dat deze aanbieder voor jou niet geschikt is. Heb je een aanbieder gevonden bij wie je verwacht op je plek te zijn? Ga het ervaren!